Książka została wydana z inicjatywy Oddziału Wojewódzkiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej Województwa Warmińsko-Mazurskiego, a przedmowę napisał marszałek Jacek Protas. Wyjątkowe, pierwsze tego typu wydanie, bogato ilustrowane zdjęciami, podzielono na sześć rozdziałów, w których omówiono historię OSP w Prusach Wschodnich, aż do roku 1945, struktury organizacyjne związku w latach 1945–2012, strażnice i sprzęt ratowniczy. Wiele miejsca poświęcono wybranym akcjom ratowniczym i gaśniczym, które przybliżono dzięki relacjom prasowym i wyjątkowym wspomnieniom uczestników. Przedstawiono także działalność kulturalną i edukacyjno-wychowawczą ochotniczych straży, jak również zaprezentowano poczet liderów strażackiej służby.
 
„Autorzy publikacji podjęli się trudnego zadania przedstawienia historii oraz roli Ochotniczych Straży Pożarnych naszego województwa, oceniając je przez pryzmat działalności Związku, który zrzesza wszystkie Ochotnicze Straże Pożarne – terenowe i zakładowe. Analiza podjętego tematu dowiodła niebywałej roli ruchu strażackiego w ratowaniu naszego dorobku materialnego, kulturowego oraz środowiska naturalnego, ale także w rozwoju kultury środowisk lokalnych, jakimi są nasze wsie i miasteczka (fragment Przedmowy Jacka Protasa, Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Prezesa Zarządu Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP)”.
  

Dystrubucję książki prowadzi ZOSP RP.